Achromatopsie is het woord voor totale kleurenblindheid. Dat houdt in dat een achromaat geen of bijna geen kleuren kan zien dus hij of zij ziet alles in grijstinten. Maar ook weer niet in grijstinten omdat voor iemand die kleurenblind is vanaf de geboorte, kleuren in het algemeen gewoon niet voorstelbaar zijn. Op zich bestaat dus ook geen "grijs". Toch is het voor een normaal ziende een beetje voor te stellen als op een zwartwit foto.
Een verschil met een moderne (panchromatische) zwartwit film is dat niet alle kleuren even goed in een grijstint worden omgezet. Het is te vergelijken met en zogenoemde orthochromatische zwartwit film waar de gevoeligheid voor blauw en groen hoog is en die voor rood laag. Daardoor zijn blauw of groen wat lichter dan normaal en wordt rood bijna zwart. (Deze films worden tegenwoordig heel soms nog gebruikt voor portretopnamen omdat de lippen van een model dan mooi donker afgebeeld worden).
Er zijn ook mensen met incomplete achromatopsie. Bij kleurentests laten ze een duidelijk gestoorde kleurwaarneming zien, en ook hebben ze de andere karakteristieken van achromatopsie. Toch zien deze mensen nog wel wat kleuren, en hebben dus besef van wat kleurenzien betekent. Verder zijn er ook een aantal tussenvormen van kleurenblindheid, bijvoorbeeld mensen die geen kleuren behalve blauw kunnen waarnemen (engl.: blue cone monochromacy).
Het is moeilijk om zich een leven zonder kleuren voor te stellen. Maar meestal is dit mankement niet eens zo belangrijk behalve in bepaalde situaties waar kleur wordt gebruikt om een soort van informatie te coderen. Verkeerslichten zijn er een simpel voorbeeld van. Het herkennen van dingen met behulp van kleur is niet mogelijk, dus moet meer op de andere details gelet worden, bijv. oppervlakte, glans, structuur, vorm en dergelijke.
Uit nieuwsgierigheid heb ik mijn dochter Karla (7) eens gevraagd om met mij een beetje te kijken hoe zij de kleuren op een computerbeeldscherm ziet. Notabene: Dit is geen wetenschappelijk onderzoek en er kan niet verwacht worden dat andere achromaten precies hetzelfde zien. Het geeft alleen een grove indruk van de kleurenwaarneming van een achromaat.