Nystagmus
Achromatopsie wordt in
bijna alle gevallen begeleid door nystagmus, trillingen van beide
ogen naar links en rechts (bijna nooit naar boven en onder). Dit is een
niet controleerbare reflex die bij baby's pas een paar maanden na de
geboorte wordt ontwikkeld en bij volwassenen met de jaren weer wat
afneemt. De nystagmus heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat er
geen kegeltjes in het centrum van het netvlies (de gele vlek) zitten.
Dus als er iets heel nauwkeurig moet worden bekeken kunnen de ogen niet
goed focusseren omdat het focuspunt niets kan zien. Gevolg is dat het
focuspunt gaat schommelen door beweging van het oog.
In de praktijk is de mate van hinder van nystagmus
erg verschillend per individu.
Nystagmus kan ook bij eenzelfde persoon sterk
variëren. De tijd van de dag, de mentale gesteldheid, stress,
vermoeidheid, medicijnen, alcohol, alle hebben invloed op de bewegingen
van de ogen.
Mensen met aangeboren nystagmus zien zelf de
oogbewegingen niet (ze zijn eraan gewend). De mensen met wie ze omgaan
zien het vaak wel. Dat kan tot verwarring aanleiding geven in contacten
met (relatief) onbekenden. Het kan in bepaalde gevallen goed zijn om
voorafgaand aan het contact er iets over te zeggen
De meeste mensen hebben het minste last van
nystagmus wanneer ze recht vooruit kijken. Daarom is het goed om recht
voor het scherm/schoolbord/filmdoek te gaan zitten en boek en leesscherm
recht voor je te plaatsen. Samen lezen is onmogelijk.
Nystagmus beïnvloed het lezen niet. Wel moet men
zorgen voor zo optimaal mogelijke omstandigheden. Verlichting,
lettergrootte, positie van de tekst spelen een rol. Neem de tijd of zoek
hulp om optimale beeldscherminstellingen te krijgen.
Het is lastig om teksten van het ene naar het
andere document over te nemen of documenten te vergelijken. Het kost
veel moeite om met de ogen iedere keer de plaats van de tekstgedeelten
terug te vinden.
Op internetsites
over nystagmus wordt soms niet duidelijk onderscheid gemaakt tussen
aangeboren nystagmus (zoals bij achromatopsie) en op latere leeftijd
verworven nystagmus. Zo komen evenwichtsproblemen alleen bij
verworven nystagmus voor.